آریا کتاب

درباره کتاب روان شناسی مرضی کودک 

کودکی که به دنیا می آید کامل ترین امکانات رشد را داراست، او در بهترین حالت خود آفریده می شود و آمادگی و ظرافت آن را دارد که به شایسته ترین طریق پرورش یابد و به برترین توانایی های خود دست یابد. کافی است که عادی به دنیا بیاید و خانواده و محیطی مناسب در اختیارش باشد تا رشد کند و به جایگاه ارزشمند خود برسد. بسیاری از ما هنوز تصور نادرستی در ذهن داریم که گویا کودکان وقتی به دنیا می آیند، از همان اول برخی خوب و برخی بد، گروهی خوش شانس و گروهی بد شانس هستند.

ما معمولا فرزندان خود را به دلیل خطاها و اختلال ها محکوم می کنیم، یا آنها را به باد ناسزا و تنبیه می گیریم و فراموش می کنیم که به جای آن، باید خطاها و ندانم کاری های خودمان را دلیل بروز مشکلات آن ها بدانیم. علاقه به رشد و سازگاری کودکان و نوجونان موضوع جدیدی نیست، اما تنها در سال های اخیر مطالعه ی کودکی و نوجوانی از پیشرفت هایی درحوزه ی پژوهش علمی و بالینی بهره مند  شده است. پیشرفت در علوم اجتماعی و زیست شناختی، ظهور رشته هایی که به طور گسترده ای بر کودکی و نوجوانی تمرکز دارند، و ادراک تأثیر عمده ی عواملی نظیر خانواده، همتایان و مدرسه بر کودک و نوجوان، به سرعت بخشیدن پژوهش در آسیب شناسی روانی رشدی کمک کرده اند. مسلماً پرداختن به مشکلات بزرگسالی نیازمند مطالعه در کودکی و نوجوانی است. معمولا مشکلات بزرگسالی با مسائل کودکی و نوجوانی در ارتباط هستند.

در هر فصل از کتاب حاضر می توان به مقوله هایی چون مقدمه، تعریف، طبقه بندی، همه گیرشناسی، ارزیابی، سبب شناسی و درمان دسترسی پیدا کرد. در ضمن برای هر فصل، اهداف رفتاری و چند سؤال تشریحی برای بحث بیشتر پیرامون موضوع مطرح در فصل مذکور، در نظر گرفته شده است.

کتاب "روانشناسی مرضی کودک" شامل چهارده فصل میباشد:

1. تاریخچه ی اختلال های روانی کودکان
2. رویکردهای نظری بر اختلال های روانی و رفتاری کودکان
3.  عقب ماندگی ذهنی
4.  ناتوانی های یادگیری
5. اختلال های فراگیر رشدی
6.  اختلال های رفتار ایذایی
7. اختلال های رشدی زبان
8.  اختلال های تغذیه ای کودکی و نوجوانی
9. مشکلات توالت رفتن
10. اختلال های تیک
11. اختلال های افسردگی و خودکشی در کودکی
12. اختلال های اضطرابی اختصاصی و غیراختصاصی کودکی و نوجوانی
13. اختلال های خواب در کودکی
14. لالی انتخابی

برشی از متن کتاب روان شناسی مرضی کودک 

 فصل اول: تاریخچه ی اختلال های روانی کودکان در اواخر قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم حوادثی اتفاق افتادند که جریان روانشناسی مرضی کودک را شکل دادند؛ این تحولات عبارتند از: تشخیص عقب ماندگی و مراقبت از عقب ماندگان ذهنی، ساختن تست های هوش، نظریه های تحلیل روانی و رفتارگرایی، نهضت مطالعه ی کودک و ظهور کلینیک های هدایت کودک. چهره ی اصلی این رشته ی پژوهشی جدید، شخصی به نام استانلی هال بود و سرانجام مطالعه ی علمی کودک با کارهای آلفرد بینه، تئوفیل سیمون، دکرولی و آرنولد گزل دنبال شد.

فصل دوم: رویکردهای نظری بر اختلال های روانی و رفتاری کودکان نظریه ی زیست شناختی اعتقاد دارد که اختلال های روانی، منشأ بدنی و زیستی دارند. آنها برای این ادعای خود به چهار نوع شواهد اشاره می کنند که دلالت بر موضوع دارد: کشف میکروبی که علت بیماری است، انتقال ارثی آن اختلال، بی نظمی زیست - شیمیایی یا کالبدشناسی سلسله اعصاب مغز که موجب اختلال می شود یا ترکیب ژن ها و زیست شیمیایی.  

فصل سوم: عقب ماندگی ذهنی عقب ماندگی ذهنی ناشی از شرایط یا علل واحد نیست بلکه عوامل گوناگونی از جمله عوامل محیطی و زیستی می توانند مسبب آن باشند. برخلاف گذشته که تنها برای تعریف و تشخیص عقب ماندگی ذهنی بر کنش هوش و نقص در آن تأکید می کردند، امروزه با گسترش روزافزون دانش بشری دو ملاک دیگر را نیز در کنار ملاک اولیه مورد تأکید قرار داده اند که عبارتند از: رفتار سازشی و اتفاق نقایص در دوره ی رشدی، یعنی قبل از 18 سالگی. بر این اساس، اگر کودکی تنها در کنش هوشی نقص داشته و در حوزه ی رفتار سازشی مشکل نداشته باشد، نمی توان او را به عنوان عقب ماندگی ذهنی تلقی کرد.

فصل چهارم: ناتوانی های یادگیری کودکان مبتلا به ناتوانی های یادگیری گروه ناهمگونی هستند. یک وجه اشتراک همه ی آن ها این است که همگی در یادگیری دروس مدرسه مشکل دارند. این اختلال تقریبا همیشه به افت تحصیلی منجر می شود اما این بدان معنی نیست که هر کودک دچار افت تحصیلی، ناتوانی یادگیری دارد. در بیشتر موارد علت این اختلال به عنوان یک مسئله ی حل نشده باقی می ماند. کلیه ی علل احتمالی را می توان در سه طبقه ی کلی تقسیم کرد: ارگانیک و بیولوژیک، ژنتیک و محیطی.

نویسنده

دکتر علیرضا کاکاوند فارغ التحصیل کارشناسی ارشد و دکتری رشته روانشناسی از دانشگاه علامه طباطبایی تهران می باشد. کاکاوند داور مجله مطالعات روانشناختی دانشگاه الزهرا تهران، عضو هیئت علمی پیمانی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) و مسئول وعضو گروه تخصصی روانشناسی کودکان استثنایی در اولین همایش بازنگری تخصصی دروس روانشناسی و علوم تربیتی می باشد. اوهمچنین مفتخر به دریافت عنوان پژوهشگر برگزیده دانشگاه زنجان در سال 1385 می باشد.  برخی از آثار وی عبارتند از: اختلالات یادگیری، روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی، آموزش و درمان اختلال های طیف اوتیسم .